مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی و روابط فیلوژنتیکی در گونه Bipolaris oryzae و تعدادی از گونه‌های جنس Bipolaris به دست آمده از برنج و علف‌های هرز

بیماری لکه قهوه‌ای برنج یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی است که خسارت نسبتا قابل ملاحظه‌ای به برنج وارد می‌کند. در طی سال‌های زراعی 1390-1391، 348 جدایه های Bipolarisاز مزارع برنج (بذرها و برگ‌ها) و علف‌های هرز حاشیه مزارع برنج استان‌های مازندران، گیلان، گلستان، خوزستان و فارس جداسازی شد. با مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی جدایه‌ها شش گونه از جنس مذکور شامل B. oryzae، B. cynodontis، B. spicifera، B. bicolor، B. sorokiniana و B. neergaardii شناسایی شد. گونه B. oryzae با 303 جدایه به عنوان گونه غالب از برگ‌های دارای علایم لکه قهوه‌ای و بذرهای برنج و 12 جدایه مشکوک به گونه B. oryzae از سوروف (Echinochloa colona)، پاسپالوم (Paspalum scrobiculatum)، ذرت، موز و گیاه گرامینه ناشناخته جداسازی شد و بقیه گونه‌های Bipolarisاز برگ‌ها و بذرهای بدون علایم بیماری لکه قهوه‌ای برنج جداسازی شدند. تنوع مورفولوژیکی زیادی بین جدایه‌های B. oryzae از نظر رنگ پرگنه، شکل و ابعاد کنیدیوم‌ها دیده شد و در چهار گروه مورفولوژیکی قرار گرفتند. با این حال براساس توالی‌یابی ناحیه rDNA-ITS و ژن gpd جدایه‌های انتخاب شده به عنوان گونه B. oryzae شناسایی شدند و عامل بیماری لکه قهوه‌ای برنج در ایران نیز گونه مذکور تشخیص داده شد و گیاهان سوروف، پاسپالوم، ذرت، موز و گیاه گرامینه ناشناخته میزبان‌های جدیدی برای گونه مذکور معرفی می‌شوند. هم‌چنین به مطالعه روابط فیلوژنتیکی گونه‌های Bipolaris در مطالعه حاضر براساس توالی‌یابی ناحیه rDNA-ITS و ژن gpdپرداخته شده است.